Een blauwe maandag heb ik in China inspecties gedaan voor een grote Nederlandse winkelier. U weet wel: kledingfabrieken controleren of ze de arbeidsnormen naleven. Dat ze geen kinderen in dienst hebben enzo, want dat willen we hier niet.

Overtime

Nu is kinderarbeid niet zo’n groot probleem in China, maar excessief overwerkende meiden des te meer. Soms wel 16 uur per dag, vaak onderbetaald en verboden volgens de internationale normen. ‘Overtime’ heet dat: een totaal onbespreekbaar onderwerp bij Chinese fabriekseigenaren.

Deprimerende business

Het is zelfs voorgekomen dat eentje met de vuist op tafel sloeg zodra ik het onderwerp aansneed en vervolgens vroeg hoe laat mijn vliegtuig vertrok. Zo heb ik de wereld van inspecties leren kennen als een deprimerende business vol misleiding, die bijna niemand blij maakt en die veel geld kost.

Oosters Ondernemen

Totdat ik mijn heil zocht bij een lokale business universiteit in Shandong. Zij gaven mij een Oosters lesje Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). ‘Ten eerste noemen wij de dingen anders dan jullie’, zei de Chinese professor waarmee ik werkte. ‘Al die Westerse normen en mensenrechtenproblemen die jullie aansnijden noemen wij gewoon managementproblemen. Ook Chinese fabrieken willen hun bedrijfsvoering verbeteren en een moderne onderneming worden, maar niet door bemoeizucht van buiten.’

Winstgevend

Bovendien moet je de winstgevendheid ervan aantonen. Ofwel: duidelijk maken dat een fabriek meer verdient als de arbeiders het beter naar hun zin hebben. Dan maken ze namelijk minder fouten en is het verloop kleiner. ‘Zo hoef je al die gevoelige MVO-termen van jullie helemaal niet te noemen’, zei de professor.

Harmonieuze werkvloer in zes stappen

Vervolgens heb ik hem ingehuurd om een ‘harmonieuze werkvloer’ in te richten. Plotseling gingen alle fabrieksdeuren wijd open. En de ‘overtime’ ging meetbaar omlaag. Vanaf dat moment is mijn MVO-passie ontstaan en denk ik vaak terug aan mijn Chinese lessen:

1. Loop niet met je Westerse normen zomaar een niet-Westerse fabriek binnen;
2. Vindt het juiste jargon dat aansluit op de lokale situatie;
3. Stel altijd de profit voorop voordat je over people of planet praat;
4. Laat een lokale partij de boodschap brengen;
5. Werk samen met de fabriek aan winstgevende verbeteringen;
6. Zie de kansen in plaats van de risico’s en word blij!

Conclusie

Jammer dat inspecteren nog steeds het dominante systeem is van onze kledingbedrijven om risico’s te verminderen. Dit systeem is gebaseerd op wantrouwen. Bovendien is het zo lek als een mandje. Tijd voor de Oosterse methode!

Michiel van Yperen is Sectormanager Textiel bij MVO Nederland: hét nationale bedrijvennetwerk voor duurzaam ondernemen.

Lees hier meer over het nieuwjaarsevent van MVO Nederland, waar Textilia bij aanwezig was.